عنوان : بررسی خدمات عمومی بعنوان مجازات جایگزین حبس در قانون مجازات اسلامی 1392
دانشگاه آزاد اسلامی
واحد یاسوج
دانشکده ادبیات و علوم انسانی
پایاننامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد
در رشته حقوق جزا و جرم شناسی
عنوان:
بررسی خدمات عمومی بعنوان مجازات جایگزین حبس در قانون مجازات اسلامی 1392
استاد راهنما:
دکتر کریم صالحی
زمستان 1394
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
فهرست مطالب
چکیده.. أ
کلیات پژوهش.. 2
الف. مقدمه.. 2
ب. بیان مسئله.. 3
پ. پیشینه تحقیق.. 5
ت. سوال پژوهش.. 7
ث. فرضیات.. 7
ج. اهداف.. 7
چ. روش تحقیق.. 8
ح. ساختار پژوهش.. 9
فصل اول: مباحث تئوریک
1-1- حبس.. 12
1-1-1-مفهوم زندان(حبس).. 12
1-1-2- عوامل عملی و نظری موثر بر طرح و گرایش به جایگزین های حبس 13
1-1-2-1- عوامل عملی ناکارامدی کیفر حبس.. 14
1-1-2-1-1- شکست مجازات حبس در دستیابی به اهداف.. 15
1-1-2-1-1-1- ناتوانی در پیشگیری از جرم.. 15
1-1-2-1-1-2-شکست برنامه های اصلاح و درمان.. 18
1-1-2-1-2- جرم زا بودن محیط زندان.. 20
1-1-2-1-3- تعارض با اصل شخصی بودن مجازات ها.. 21
1-1-2-1-4- هزینه های اقتصادی زندان.. 26
1-1-2-1-5- تراکم جمعیت زندان و کمبود فضای مناسب.. 28
1-1-2-1-6- مشکلات بهداشتی موجود در زندان.. 29
1-1-2-1-7- اثر روانی نامطلوبی زندان بر زندانی.. 30
1-1-2-1-8- از بین رفتن حس مسئولیت.. 31
1-1-2-2- مبانی نظری ناکارامدی کیفر حبس و طرح جایگزین های آن 32
1-1-2-2-1- تحولات کیفری و گسترش زندان.. 32
1-1-2-2-2- نظریات جرمشناختی.. 35
1-1-2-2-2-1- جرم شناسی کلاسیک.. 35
1-1-2-2-2-2- جرم شناسی واکنش اجتماعی.. 37
1-2- جایگزین زندان.. 39
1-2-1- مفهوم جایگزین های حبس.. 39
1-2-2-انواع جایگزینی.. 41
1-2-2-1- جایگزینی تقنینی.. 41
1-2-2-2- جایگزینی قضایی.. 42
1-2-3- مبانی قانونی برنامه های جایگزین حبس در سیاست جنایی.. 43
1-2-3-1- سیاست جنایی بین المللی و منطقه ای در زمینه تحدید کیفر حبس و جایگزین های آن.. 43
1-2-3-2- سیاست جنایی ملی ایران در زمینه تحدید کیفر حبس و جایگزین های آن 45
1-2-4- اهداف و فواید جایگزین ها.. 47
1-2-4-1- اهداف.. 47
1-2-4-2- فواید.. 48
1-2-5- ویژگی ها و شرایط جایگزینهای حبس.. 49
1-2-5-1- ویژگی ها.. 49
1-2-5-2- شرایط.. 52
1-2-5-2-1-فرهنگ سازی لازم.. 52
1-2-5-2-2- داشتن قانونی مشخص و صریح.. 54
1-2-6- ماهیت کیفرهای جایگزین حبس و مزایای بکارگیری آنها.. 55
1-2-6-1- ماهیت کیفرهای جایگزین حبس (مجازات سالب آزادی).. 55
1-2-6-2- مزایای بکارگیری جایگزین های مجازات سالب آزادی.. 56
1-2-6-2-1-کاهش جمعیت کیفری زندانها.. 57
1-2-6-2-2- کاهش هزینه ها.. 57
1-2-6-2-3-کاهش تکرار جرم و بازسازگاری اجتماعی.. 58
1-3- مفهوم خدمات عمومی.. 59
فصل دوم: جایگزین های حبس در قانون مجازات اسلامی 1392
2-1-جایگزینهای سنتی.. 62
2-1-1- آزادی مشروط.. 62
2-1-1-1- تعریف آزادی مشروط.. 63
2-1-1-2- مبانی آزادی مشروط.. 64
2-1-1-3- قلمرو.. 65
2-1-1-4- فواید آزادی مشروط.. 65
2-1-1-5- آثار.. 66
2-1-2-تعلیق اجرای مجازات.. 66
2-1-2-1- تعریف تعلیق.. 68
2-1-2-2- فواید تعلیق اجرای مجازات.. 69
2-1-3- جزای نقدی.. 70
2-1-3-1- مفهوم جزای نقدی.. 71
2-1-3-2-محاسن جزای نقدی.. 71
2-1-3-3- معایب جزای نقدی.. 72
2-2-گونههای نوین جایگزینهای حبس.. 72
2-2-1- محرومیت از حقوق اجتماعی.. 72
2-2-1-1- مفهوم محرومیت از حقوق اجتماعی.. 73
2-2-1-2- انواع محرومیت از حقوق اجتماعی.. 74
2-2-1-3- جایگاه محرومیت از حقوق اجتماعی به عنوان ضمانت اجرای کیفری 74
2-2-1-3-1- محرومیت از حقوق اجتماعی به عنوان کیفر اصلی.. 74
الف. محرومیت های اجتماعی محدود کنند? آزادی.. 74
1-تبعید.. 75
2-منع اقامت یا اجبار به اقامت در منطقه یا نقاط معین.. 76
3-منع خروج از کشور.. 78
ب. محرومیت سالب حقوق اجتماعی.. 78
ج. محرومیت های سالب حقوق شغلی.. 81
2-2-1-3-2- محرومیت از حقوق اجتماعی به عنوان کیفر فرعی.. 81
2-2-2- دوره مراقبتی.. 82
2-2-2-1- مفهوم دور? مراقبتی.. 84
2-2-2-2- جایگاه دور? مراقبتی در حقوق کیفری ایران.. 85
2-2-3- جریمه روزانه.. 90
2-2-3-1-مفهوم جریمه روزانه.. 91
2-2-3-2- فواید.. 92
2-2-3-3- شرایط اعطا و نحو? اجرای جریمه روزانه.. 93
2-2-3-4- جایگاه جریمه روزانه در حقوق کیفری ایران.. 94
2-2-4- حبس در منزل.. 95
2-2-4-1- مفهوم حبس در منزل.. 95
2-2-4-2- فواید حبس در منزل.. 95
2-2-5- نظارت الکترونیکی.. 96
2-2-5-1- مفهوم نظارت الکترونیکی.. 96
2-2-5-2- جایگاه نظارت الکترونیکی در حقوق کیفری ایران.. 97
2-2-6- مراکز گزارش روزانه.. 98
2-2-6-1-مفهوم.. 98
2-2-6-2- شرایط مشمولان.. 98
2-2-6-3- جایگاه مراکز گزارش روزانه در حقوق کیفری ایران.. 99
فصل سوم: خدمات عمومی جایگزین حبس
3-1-کیفر خدمات عمومی در ایران.. 101
3-1-1-تعریف و تاریخچه خدمات عمومی.. 101
3-1-1-1-تعریف.. 101
3-1-1-2- تاریخچه.. 102
3-1-2-اهداف خدمات عمومی یا عام المنفعه.. 103
3-1-2-1-کاهش جمعیت کیفری زندان و صرفهجویی در هزینهها.. 103
3-1-2-2- بازپذیری اجتماعی و تقویت حس مسؤولیت در بزهکار.. 105
3-1-2-3-مبارزه با افزایش تکرار جرم.. 105
3-1-2-4-جبران خسارات بزهدیده.. 106
3-1-2-5-ایجاد اعتماد عمومی نسبت به عملکرد نظام عدالت کیفری 107
3-1-3- فواید خدمات عمومی یا عام المنفعه.. 108
3-1-4-شرایط انجام خدمات عمومی.. 109
3-1-5-پیش نیازهای اعمال مؤثر کیفرهای اجتماع محور.. 109
3-1-5-1- تصویب متون قانونی.. 109
3-1-5-2- تقویت علاقهمندی دست اندرکاران عدالت کیفری برای اعمال مجازاتهای اجتماعمحور.. 111
3-1-5-3- به کارگیری نیروی کار حرفهای برای اعمال کیفرهای اجتماعمحور 112
3-1-5-4-سرمایه گذاری.. 114
3-1-5-5-ارتقای آگاهی های عمومی.. 115
3-2-خدمات عام المنفعه در برخی از کشورها.. 116
3-2-1-فرانسه.. 116
3-2-2-آمریکا.. 118
3-2-3-زیمباوه.. 121
3-2-4-آلمان.. 125
نتیجهگیری.. 129
پیشنهادات.. 132
منابع.. 134
چکیده
خدمات عمومی رایگان، حکمی است که دادگاه، مجرم را با توجه به رضایت وی، به جای فرستادن به زندان، به انجام کاری مجانی و بدون دریافت مزد، به تعداد ساعات معین برای جامعه یا یکی از موسسات عمومی اعم از دولتی و غیردولتی از کل جامعه ملزم مینماید که دو برداشت تربیتی و فایدهگرا را به دنبال دارد و به یُمن آن، به بزهکار این فرصت اعطاء می شود که با انجام خدمتی به نفع جامعه، ضرر و زیان ناشی از بزه ارتکابیاش را بر جامعه جبران نموده و دینش را به جامعه بپردازد. صدور این مجازات اگرچه در جرایم سبک و بزهکارانی که خطری برای جامعه ندارند مورد توجه قرار گرفته، ولی به دلیل کارایی مثبتی که دارد مانع بهرهبرداری آن در جرایم درجه پنج نمیشود. موفقیت اجرای مجازات خدمات عمومی رایگان تنها به صدور مجوز قانونی مشروط نیست، بلکه نیازمند بستر سازی و وجود ساختارها، ساز و کارهای متعدد، فرهنگ سازی مناسب، میزان آمادگی جامعه و نهادهای پذیرنده، نظارت صحیح، حمایت دیگر نهادهای حقوقی و مطالعه تجربیات کشورهای دیگر را میطلبد که در این صورت، چشم انداز تازهای را برای اصلاح بزهکار و پیشگیری جرم به ارمغان میآورد. تفاوت مجازات خدمات عمومی رایگان برخلاف مجازات تکمیلی و تبعی مشروط به اخذ رضایت محکوم علیه بوده و برخلاف اقدامات تأمینی و تربیتی، علاوه بر شرط پیشین، شامل افراد با حالت خطرناک نمیشود و نیز در صورت تخلف محکوم علیه در اجرای حکم به پیشنهاد قاضی اجرای احکام و رأی دادگاه مجازات حبس اجراء میگردد.
واژگان کلیدی: زندان، اصلاح، بازپروری، جایگزینهای حبس، خدمات عمومی، جزای نقدی
کلیات پژوهش
الف. مقدمه
از زمانی که انسانها برای زندگی گروهی گرد هم آمدند بزه وجود داشته است. با ارتکاب یک بزه چرخ های عدالت کیفری به حرکت در می آیند، تا واکنشی در مقابل بزه ارتکابی اتخاذ نماید و با اعمال مجازات یا سایر واکنش ها درصدد حفظ نظم برهم ریخته ناشی از جرم ارتکابی برآید. سابقه تاریخی اعمال مجازات و واکنش در برابر جرم همزمان با پیدایش اولین بزه می باشد. در طول تاریخ همواره انسان ها درصدد تدوین قوانینی به منظور واکنش در برابر اعمال مغایر با هنجار های پذیرفته شده و با ارزش جامعه بودند، به عبارتی دیگر همپای تحولاتی که در مفهوم، دامنه، نوع و کیفیت، «جرم» و «بزهکاری» در سدههای اخیر رخ داده و دولتها را با بزهکاری نوین که پیچیده و متفاوت از گذشته است. روبه رو کرده، «واکنش اجتماعی علیه جرم» نیز به تناسب شاهد دگرگونیهای وسیعی بوده است. در این زمان، زندان به مثابهی مهمترین شکل واکنش اجتماعی علیه جرم و فرد اجرای کیفرهای اصلاح کننده، دستخوش دگرگونیهایی شده است. در ادوار بسیار دور، ضمانت اجراهای کیفری در قالب مجازاتهای شدید بدنی و ترذیلی اعمال میشد. در این دوره، مجازات بر پایه انتقام و سرکوبی مجرم استوار بود و به شکل مجازاتهای بدنی قهرآمیز به ویژه اعدام و سایر مجازاتهای غیرانسانی و خشن متظاهر شد(بهنامی: 1391، 3). هرچند مجازات زندان از عهد کهن و باستان وجود داشته است، به دلیل استفادهی محدود و جزئی از آن نمیتواند در ردیف مجازاتهای شایع آن اعصار تلقی شود. اما زندان با گذشت زمان به تدریج به عنوان مجازات وارد سیستم عدالت کیفری شد. در ابتدا جانشینی مجازات زندان، با وجود وضعیت نامناسب و رقتبار زندان، به جای مجازاتهای شدید بدنی بسیار امیدوارکننده بود ولی، به مرور اصلاحطلبان اجتماعی در جهت بهبود شرایط نامطلوب و وضعیت وخیم آن اقدامهای مهمی انجام دادند. توضیح بیشتر آنکه اجرای مجازات زندان در سطح فردی و آثار آن بر مرتکب سبب پذیرش فرهنگ زندان خواهد شد، به عبارتی دیگر فضا و شرایط زندان نه تنها به بازپروری شخصیت محکوم و بازگرداندن او به اجتماع کمکی نمیکند، بلکه سبب هتک حرمت شدید و طبعا آسیبهای روحی و روانی بر زندانی و پذیرش خرده فرهنگ های موجد در زندان خواهد شد، این عوامل باعث خواهد شد مجازات زندان نه تنها تأثیری بر اصلاح مجرم و جرمزدایی نداشته باشد، بلکه حتی اسباب جرمزایی و مجرم پروری را نیز فراهم آورد. همچنین در سطح جامعه نیز دارای توالی فاسدی همچون بالا بردن نرخ تورم جمعیت کیفری و بالا بردن هزینههای دولت برای مبارزه با جرم خواهد شد. که یکی از مباحث مطرح شده امروزی، بحث ضرورت زندانی نشدن مجرمان یا به اصطلاح زندانزدایی از جرائم و مجازاتها می باشد. کارگزاران قضا به این نتیجه رسیدهاند، که نباید در هر چیزی مجرم را به حبس و زندان محکوم کرد( کیانی: 1390، 30).
چرا که این امر نه تنها، نتیجهی مطلوب که همان ممانعت از ارتکاب جرم است؛ را ندارد بلکه مضرات فراوانی هم داشته است. و این باعث شده که به شیوههایی غیر از زندان به عنوان جانشین زندان متوسل شویم.
ب. بیان مسئله
با ظهور جرم شناسی و با توجه به روابط و تأثیرات متقابل بین این رشته و حقوق کیفری، مفاهیم، قواعد، نهادها، اصول علمی جدیدی وارد حقوق کیفری گردیده، که باعث انسانی تر گشتن حقوق کیفری و توسعه قلمرو کیفری و گشودن افقی وسیع در پیش روی قانون گذاران و حقوقدانان گشته است. یکی از اصولی که تحت تأثیر همین روابط وارد حقوق کیفری شده اصل فردی کردن مجازات یا اصل تفرید کیفری می باشد(کیانی: پیشین، 10).
یکی از مظاهر و نمودها و طرق اعمال اصل فردی کردن استفاده از جایگزینهای حبس و استفاده حداقلی از کیفر حبس و جایگزین نمودن مجازات های اجتماعی به جای حبس های عموماً کوتاه مدت می باشد، بعبارتی دیگر امروزه بیش از هر زمان دیگری اندیشه جایگزین نمودن مجازاتهای متناسب با شخصیت مرتکب بجای حبس هایی که هیچ گونه بار اصلاحی و درمانی در مرتکب ندارند، سرلوحه افکار جرم شناسان و کیفر شناسان قرار گرفته است. هر جا که جامعه ای وجود دارد، حقوق نیز وجود دارد و در جایی که دولت ها وضع مقرراتی را برای جریان منظم و هماهنگی زندگی اجتماعی مفید تشخیص می دهند، ضروری است که این مقررات درباره ی کسانی که آنها را نقص می کنند، به موقع اجرا گذاشته شود و ضمانت اجراهای پیش بینی شده نیز علیه آنان اعمال گردد شدیدترین این ضمانت اجراها از نوع کیفری هستند در دوران اولیه ضمانت اجراها بسیار سخت و شدید بودند، لیکن به مرور این مجازات ها تعدیل گشتند اکنون هدف از اجرای مجازات ها اهدافی انسانی و بشردوستانه است و به بزه کار به عنوان فردی که نیازمند به کمک برای اصلاح و بازسازی خود می باشد، نگریسته شده است و چنان چه مجازات بتواند علاوه بر هدف سزادهی و عبرت آموزی و ارعاب انگیزی در سازگار ساختن مجدد اجتماعی بزه کار و اصلاح او قدم بردارد، میتوان به آن به عنوان یک کیفر سودمند نگاه کرد. امروزه در میان مجازاتها «حبس» بیش از همه رواج دارد و به عنوان روشی برای اصلاح و بازسازی مجرم به کار می رود ، ولی مطالعات جرم شناسانه نشان می دهد که «حبس» برای از بین بردن ریشه های جرم فایده بخش نبوده و نیست، هر چند تا مدتی جامعه را از خطر وجود مجرمان و تبه کاران مصون نگه میدارد (اگر چه با صرف هزینه های اقتصادی سرسام آور هم باشد) ولی پس از آزادی از زندان تازه مشکلات زندانی و جامعه شروع می شود. حبس رفته هایی که می توانستند به عنوان نیروهای فعال جامعه در سازندگی شرکت داشته باشند ، معمولاً پس از حبس با داشتن سوء پیشینه به نیروهای بیکار، بی مهارت و مطرود تبدیل می شوند که بالقوه بسیار خطرناک هم هستند. ضمن اینکه در دوران تحمل حبس نیز اگر محیط زندان نتواند نیل به اهداف انسانی و بازسازی مجرم را فراهم آورد . بهتر است تا حد امکان از اعمال این مجازات خودداری شود و ما در این پژوهش در نظر داریم با برشمردن آسیب های موجود در حبس های بلند مدت و کوتاه و موقت نظر تصمیم گیر قضات را در سیستم قضایی کشور تغییر داده و بسمت مجازاتهای جایگزین حبس از جمله خدمات عمومی سوق دهیم لذا در وهله اول به تعریف مجازات، حبس و انواع آنان اشاره و سپس در خصوص علل ناکارآمدی حبس و راهکارهای عملی جهت انتخاب مجازات های جایگزین آن می پردازیم آنگاه خدمات عمومی را بعنوان یک نوع مجازات جایگزین حبس مورد تحلیل و بررسی قرار خواهیم داد.
پ. پیشینه تحقیق
در خصوص موضوع فوق تاکنون هیچ یک از محققان مقاله یا پایاننامهای نگارش نکردهاند ولی در خصوص موضوعات مشابه این عنوان تحقیقاتی انجام گردید که به بیان برخی از این تحقیقات اشاره میکنیم:
- پایاننامه کارشناسی ارشد به عنوان بررسی لایحه مجازاتهای اجتماعی جایگزین زندان توسط حفیظالله میرزاخانلو در سال 1390 در دانشگاه پیام نور مرکز تهران دفاع شد. وی بیان نمود که، یکی از مسائل اساسی و مهم در نظامهای جزایی مسأله مجازات است که در طول تاریخ به صورت پاسخهای مختلفی مورد تجزیه و آزمون قرار گرفته است و در هر دوره قالب و شکل خاصی یافته است گاهی شدت مجازات، گاهی ملایمت، گاهی مجازات بدنی، گاهی مجازاتهای مالی و گاهی نیز چون ابتدای سده نوزدهم و بعد از آن بصورت کیفر حبس که بعنوان یکی از مجازاتهای بسیار معمول مورد توجه کشورها قرار میگیرد. در نتیجه همه نظامهای کیفری کم و پیش با آثار سوء و پیامدهای منفی آن بخصوص تورم جمعیت کیفری روبرواند. بنابراین هزینههای سرسام آور زندان و شناخت تأثیرهای زیانبار انباشتن مجرمان در زندان بر زندانیان و خانواده آنها و اجتماع، سیاستگذاران را در دهههای اخیر برآن داشت تا از جانشینهای مجازات زندان استفاده کنند. در کشور ما نیز در راستای مبارزه با تورم کیفری جمعیت زندان در سال 1384 لایحه «مجازاتهای اجتماعی جایگزین زندان» جهت تصویب تقدیم قانونگذاران شده است.
- در سال 1390 پایان نامه کارشناسی ارشد با عنوان مبانی فقهی کیفر حبس، جایگزینها و راهکارهای اجرایی آن توسط محمود سراجه در دانشگاه پیام نور مرکز تهران دفاع شد. در این مجموعه بیان شد که، بر اساس آموزههای دینی این جایگزینها عبارتند از: 1ـ نصیحت، 2ـ میانجیگری و دعوت به سازش و مدارا، 3ـ طرد و اعراض، 4ـ تهدید و توبیخ، 5ـ تشهیر، 6ـ پرداخت غرامت، 7ـ مصادره اموال، 8ـ تازیانه (جَلد)، 9ـ بکار گماردن مدیون (محکوم علیه) برای پرداخت دِیْن، 10ـ آزادی به شرط سپردن ضمانت (شفاعت). جایگزینهای مطرح در قانون جزا شامل این موارد هستند: 1ـ آزادی مشروط، 2ـ آزادی به شرط سپردن ضمانت، 3ـ تعلیق اجرای مجازات و تعلیق مراقبتی، 4ـ جزای نقدی، 5ـ محرومیت از حقوق اجتماعی و خدمات عمومی، 6ـ تعویق تعقیب، 7ـ میانجیگری، 8ـ تعلیق مراقبتی فشرده، 9ـ کار عامالمنفعه (خدمات عمومی)، 10ـ جریمههای روزانه، 11ـ بازداشت خانگی (حبس در منزل)، 12ـ نظارت الکترونیکی، 13ـ پادگان آموزشی ـ اصلاحی، 14ـ درمان. پس از مشخص شدن مجازاتهای جایگزین حبس، به تبیین جایگاه آنها در میان کیفرهای شرعی پرداخته و مشخص شد که این مجازاتها، در حقیقت مجازاتهای تعزیری هستند که به استناد ادلّهای که مبنی بر عمومیت مفهوم تعزیر ارائه شده است، مقام صالح (حاکم جامعه اسلامی) برای تعیین مجازاتهای تعزیری در انتخاب آنها با محدودیتی مواجه نیست.
- مقاله جایگاه جایگزینهای حبس در نظام عدالت کیفری ایران توسط حسن حاجی تبار در مجله حقوقی دادگستری به چاپ رسید وی در این مقاله بیان کرد که، با توجه به ناکارآمد بودن مجازات حبس به ویژه حبسهای کوتاه مدت در اصلاح و بازپروری زندانیان، همچنین به دلیل جرمزا بودن محیط زندان، هزینة اقتصادی زندان، مشکلات بهداشتی و روانی موجود در آن و غیر پیشبینی برنامههای جایگزین حبس لازم و مفید به نظر میرسد. بر همین اساس، امروزه، سیاستگذاران جنائی ایران در راستای حبسزدایی و منع استفادة بیرویه از مجازات حبس، اقدام به تدوین لایحهای تحت عنوان «مجازاتهای اجتماعی جایگزین زندان» نموده اند.
ت. سوال پژوهش
در قانون جدید مجازات جایگزین حبس به چه نحوی پیش بینی شده و خدمات عمومی بعنوان مجازات جایگزین به نحوی میباشد؟
ث. فرضیات
به نظر می رسد مجازات های جایگزین حبس بالاخص انجام خدمات عمومی رایگان و غیره ، در بازدرندگی مجرمان نقش بهتری از کیفر حبس در زندان داشته باشد.
ج. اهداف
اهدافی که در انجام پژوهش حاضر به دنبال آن هستیم، عبارت است از:
- بررسی ابعاد مختلف خدمات عمومی رایگان در نظام حقوقی ایران
- بررسی و تحلیل مجازات های جایگزین حبس در نظام کیفری ایران
- بیان انواع مجازات هخای جایگزین حبس و تشریح آنها
- بررسی تطبیقی موضوع در حقوق سایر کشورها
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
تعداد صفحه : 157
قیمت : بیست و هفت هزار تومان